کاربست نظریه فرهنگی ـ اجتماعی رشد لئو ویگوتسکی در آموزش مسئولیت‌پذیری در مدارس مقطع ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزش هنر، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665 تهران، ایران

چکیده

پیشینه و هدف: هدف از این پژوهش کاربست نظریه فرهنگی ـ اجتماعی رشد لئو ویگوتسکی در آموزش مسئولیت‌پذیری به دانش‌آموزان مقطع ابتدایی است، روش­ ها: پژوهش با روش توصیفی و استفاده از منابع اسنادی، اهمیت آموزش مسئولیت‌پذیری به‌عنوان یکی از مهارت‌های اصلی فردی دانش‌آموزان را بررسی و راهکارهایی را پیشنهاد ­می‌دهد. یافته­ ها: از نظر ویگوتسکی منطقة تقریبی رشد و محیط فرهنگی ـ اجتماعیِ کودک نقش مهمی در توسعة مهارت‌های فردی او دارد؛ بنابراین پیش‌نیاز آموزش مسئولیت­پذیری به کودکان دبستانی، ارتقای رشد فرهنگی و اجتماعی کادر علمی و اجرایی مدرسه، همچنین دانش‌آموزان ـ به‌عنوان گروه هم­سالان الگو ـ و معلمان است. در این راه معلمان می‌توانند برای آموزش مسئولیت­پذیری از روش‌های الگودهی، دادن بازخورد و پاداش، ساماندهی شناختی و پرسش و پاسخ استفاده ­کنند و در جایگاه تکیه‌گاه، با ارزیابی منطقه تقریبی رشد دانش­آموزان، مهارت مسئولیت­پذیری را در قالب تعاملات رفتاری دانش‌آموز با محیط و همکلاسانش ارزیابی کرده و آموزش‌های مناسب او را طراحی­کنند. نتیجه­ گیری: برای به نتیجه ­رسیدن و برنامه­ریزی این آموزش‌ها می‌توان از راهکارهایی مانند: دادن مسئولیت‌های ساده و ابتدایی مانند نظافت کلاس، مراقبت از وسایل و مدیریت زمان؛ تا همکاری در پروژه‌های گروهی و حل مسئله و مشارکت در فعالیت‌های معلم و اداره کلاس در سالهای آخر تحصیل دانش­آموز در مقطع ابتدایی استفاده کرد. در این میان بهره ­مندی از راهکارهای آموزشی خلاق مانند ایجاد تخته و چرخه مسئولیت ­پذیری در کلاس، تهیه دفترچه یادداشت مسئولیت­ پذیری و ... می تواند انگیزه­ بخش و تسهیلگر امر آموزش باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات